ในปัจจุบันจะเห็นได้ว่า มีการใช้กลุ่มสารทำให้ผิวขาว (skin whitening agent) อย่างแพร่หลาย โดยเฉพาะในผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางบำรุงผิวพรรณครีมทาผิวขาวหลากหลายชนิด ทั้งสำหรับผิวหน้า และผิวกาย คำว่า “skin whitening agent” มีความหมายใกล้เคียงกับคำศัพท์ skin lightening agent; depigmenting agent; skin bleaching agent ซึ่งในบทความวิจัยในต่างประเทศ มักใช้ในความหมายที่เทียบเคียงกัน หรือแทนกันได้
“สารทำให้ผิวขาว” หมายความถึง กลุ่มสารที่มีกลวิธานออกฤทธิ์ทำให้ผิวขาวกระจ่างใสขึ้น หรือทำให้สีผิวเข้มน้อยลง หรือสีผิวอ่อนลง เมื่อเทียบกับสีผิวเดิม
อนึ่ง สารทำให้ผิวขาว (skin whitening agent; skin lightening agent; depigmenting agent; skin bleaching agent) มีกลวิธานการออกฤทธิ์หลากหลาย เช่น การรบกวนขั้นตอนในกระบวนการสร้างเมลานิน การกระตุ้นการผลัดผิว หรือการปกป้องผิวโดยวิธีทางกายภาพ โดยทั่วไปแบ่งประเภทสารกลุ่มนี้ตามกลวิธานการออกฤทธิ์ได้เป็น 3 กลุ่ม คือ
- สารยับยั้งเอนไซม์ไทโรซิเนส (tyrosinase inhibitor) ได้แก่ สารธรรมชาติหลายชนิด ซึ่งมักมีฤทธิ์ต้านออกซิเดชันร่วมด้วย เช่น วิตามินซี อาร์บูทิน สารสกัดรากชะเอม กรดโคจิก สารสกัดใบหม่อน
- สารทำให้เกิดการหลุดลอกเป็นแผ่น (exfoliation) ได้แก่ สารที่ทำให้เซลล์ผิวหนังชั้นนอกหลุดลอกออกเร็วขึ้น โดยการสลายเคอราทิน(keratolytic) จึงกระตุ้นการผลัดเซลล์ผิวหนังสีคล้ำชั้นนอกสุด จึงลอกหลุดออกได้เร็วขึ้น สีผิวใหม่จึงดูผิวขาว และอ่อนเยาว์ ตัวอย่างสารทำให้ผิวขาวกลุ่มนี้ เช่น กรดผลไม้ กรดซาลิไซลิก กรดเรทิโนอิก หรือกรดวิตามินเอ
- สารกันแดด ได้แก่ กลุ่มสารที่สามารถดูดซับหรือสะท้อนรังสียูวี จัดเป็นการปกป้องผิว โดยวิธีทางกายภาพ
ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางครีมทาผิวขาว ทำให้ผิวขาว มักมีส่วนประกอบของสารทำให้ผิวขาวตั้งแต่ 1 ชนิดขึ้นไปจากกลุ่มสารที่มีการออกฤทธิ์ทั้ง 3 กลวิธานนี้
ปัจจุบันผลิตภัณฑ์ครีมทาผิวขาว ทำให้ผิวขาวมีจำหน่ายเป็นจำนวนมากในท้องตลาดรวมถึงช่องทางขายตรงและอินเตอร์เน็ต บริษัทผู้ผลิตอาจระบุคำกล่าวอ้างสรรพคุณไว้อย่างหลากหลาย ทั้งที่มีเค้ามูลความน่าเชื่อถือหรือบางกรณีก็อาจเกินจริง ซึ่งสารออกฤทธิ์หลายชนิดอาจทำให้เกิดอันตรายต่อร่างกายและผิวพรรณหากใช้ผิดวิธี หรือใช้ในระยะเวลาหรือความเข้มข้นไม่เหมาะสม ผู้บริโภคจึงควรรู้เท่าทัน และควรตระหนักถึงอันตรายจากผลิตภัณฑ์ โดยศึกษาส่วนประกอบในผลิตภัณฑ์อย่างถ่องแท้ อ้างอิงข้อมูลตามหลักวิชาการและผลการวิจัยเป็นสำคัญผู้บริโภคควรมีความเข้าใจที่ถูกต้องว่า สีผิวตามธรรมชาตินั้นเป็นผลจากพันธุกรรมและปัจจัยแวดล้อมประกอบกัน และไม่มีผลิตภัณฑ์ครีมทาผิวขาว ทำให้ผิวขาวใดที่สามารถปรับเปลี่ยนสีผิวได้อย่างถาวร
ในกรณีที่ผู้บริโภคมีข้อกังขาด้านส่วนประกอบห้ามใช้ ปัจจุบัน มีชุดทดลองของหน่วยงานราชการ เพื่อคัดกรองเบื้องต้นว่า มีสารห้ามใช้ เช่น ไฮโดรควิโนน สารปรอท กรดวิตามินเอ อยู่ในผลิตภัณฑ์หรือไม่
สำหรับการพัฒนาผลิตภัณฑ์สารจากธรรมชาติหลายชนิด โดยเฉพาะจากพืชท้องถิ่นของไทย มีศักยภาพในการนำไปใช้เป็นสารออกฤทธิ์ในผลิตภัณฑ์ครีมทาผิวขาว ทำให้ผิวขาว เนื่องจาก มีฤทธิ์ด้านเอนไซม์ไทโรซิเนส และ/หรือฤทธิ์ด้านออกซิเดชัน การพัฒนาผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง/เวชสำอางอย่างเป็นระบบ ตามหลักวิธีปฏิบัติที่ดี ตั้งแต่การเพาะปลูก การเก็บเกี่ยว และการผลิต ซึ่งช่วยส่งเสริมการสร้างรายได้จากผลิตทางการเกษตร การพัฒนาอุตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเล็กภายในประเทศ
อย่างไรก็ดี ผู้บริโภคควรระลึกเสมอว่า การดำรงชีวิตอย่างถูกหลักสุขอนามัย คือ ทานอาหารครบหมู่ตามหลักโภชนาการ ดื่มน้ำสะอาด นอนหลับพักผ่อนอย่างเพียงพอ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ยังคงเป็นแนวปฏิบัติพื้นฐานที่จะให้สุขภาพแข็งแรง ผิวพรรณมีสุขภาพดีสมวัย
นวพร เอี่ยมธีระกุล
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น